Polskie jeziora
Jeziora w Polsce zajmują tylko 1% powierzchni kraju. W sumie istnieje niewiele ponad 9000 jezior o powierzchni powyżej 1 hektara. Zdecydowanie największą jeziornością charakteryzują się obszary młodoglacjalne - Pojezierza Pomorskie, Mazurskie i Wielkopolskie.
Największe jeziora w Polsce
|
Jezioro |
Województwo |
Powierzchnia w km2 |
Śniardwy |
warmińsko-mazurskie |
113,8 |
Mamry |
warmińsko-mazurskie |
104,4 |
Łebsko |
pomorskie |
71,4 |
Dąbie |
zachodniopomorskie |
56,0 |
Miedwie |
zachodniopomorskie |
35,3 |
Jeziorak |
warmińsko-mazurskie |
34,6 |
Niegocin |
warmińsko-mazurskie |
26,0 |
Gardno |
pomorskie |
24,7 |
Jamno |
zachodniopomorskie |
22,4 |
Wigry |
podlaskie |
21,9 |
|
Najgłębsze jeziora w Polsce
|
Jezioro |
Województwo |
Głębokość maksymalna w metrach |
Hańcza |
podlaskie |
108,5 |
Drawsko |
zachodniopomorskie |
79,7 |
Wielki Staw (Tatry) |
małopolskie |
79,3 |
Czarny Staw |
małopolskie |
76,4 |
Wigry |
podlaskie |
73,0 |
Wdzydze |
pomorskie |
68,7 |
Wuksniki |
warmińsko-mazurskie |
68,0 |
Babięty Wielkie |
warmińsko-mazurskie |
65,0 |
Morzycko |
zachodniopomorskie |
60,0 |
Trześniowskie |
lubuskie |
58,8 |
|
Zdecydowana większość jezior w Polsce to jeziora polodowcowe. Różnią się one genezą i w związku z tym wyróżnia się następujące typy jezior polodowcowych:
- morenowe - utworzone w zagłębieniach moreny dennej lub w wyniku zatamowania odpływu przez morenę czołową lub boczną (Śniardwy, Mamry, Niegocin, Morskie Oko w Tatrach);
- rynnowe - występujące w miejscu, gdzie wody roztopowe płynące pod lądolodem wyżłobiły rynny (Hańcza, Drawsko, Wigry, Gopło, Jeziorak);
- wytopiskowe - tzw. oczka polodowcowe utworzone w zagłębieniach po wytopieniu brył lodu przysypanych skałami morenowymi (Głęboczek koło Tucholi);
- cyrkowe - w miejscu dawnych pół firnowych lodowców górskich (stawy tatrzańskie i karkonoskie).
Inne typy jezior występujące w Polsce to:
- przybrzeżne lub nadbrzeżne - powstałe na skutek oddzielenia dawnej zatoki morskiej przez mierzeję (Łebsko, Gardno, Jamno, Wicko);
Niektórzy geografowie uważają, że jeziora Łebsko i Gardno są jeziorami o złożonej genezie polodowcowo-przybrzeżnej.
- deltowe - znajdujące się w zagłębieniach delt rzecznych (Dąbie, Drużno);
- krasowe - wypełniające zapadliska lub leje krasowe (Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie);
- rzeczne lub starorzecza - będące śladem dawnego zakola rzeki.
W Polsce istnieją również jeziora (zbiorniki) sztuczne pełniące funkcje retencyjne, przeciwpowodziowe, energetyczne i rekreacyjne.
Największe sztuczne zbiorniki w Polsce
|
Zbiorniki i stopnie wodne |
Rzeka, jezioro lub kanał |
Rok uruchomienia |
Maksymalna pojemność w hm3 |
Maksymalna powierzchnia w km2 |
Maksymalna wysokość piętrzenia lub spadu |
Solina |
San |
1968 |
472,0 |
21,1 |
60,0 |
Włocławek |
Wisła |
1970 |
370,0 |
75,0 |
13,9 |
Czorsztyn Niedzica |
Dunajec |
1997 |
231,9 |
12,3 |
54,5 |
Jeziorsko |
Warta |
1986 |
202,8 |
42,3 |
11,5 |
Goczałkowce |
Wisła |
1956 |
165,5 |
32,0 |
13,0 |
Rożnów |
Dunajec |
1941 |
166,6 |
16,0 |
31,5 |
Dobczyce |
Raba |
1986 |
141,7 |
10,7 |
26,9 |
Otmuchów |
Nysa Kłodzka |
1933 |
130,5 |
20,6 |
18,4 |
Nysa |
Nysa Kłodzka |
1971 |
123,4 |
20,7 |
13,3 |
Turawa |
Mała Panew |
1948 |
106,2 |
20,8 |
13,6 |
|
Jeziora zanikając przemieniają się w mokradła (bagna lub torfowiska). W Polsce mokradła stanowią 8% powierzchni kraju. Największe obszary zajmują na Pojezierzach oraz na Polesiu Lubelskim. Wiele terenów bagiennych jest pod ochroną. Najważniejsze z nich to Biebrzański i Narwiański Park Narodowy.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |